Co to jest input i dlaczego go potrzebujesz

Wersja oryginalna: What is input and why you need it

Co to jest input?

Input to zwięzłe określenie na „zdania, które czytasz lub słyszysz”. Input jest przeciwieństwem słowa output, które oznacza „zdania, które piszesz lub wypowiadasz”.

Model uczenia się języka

Czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, jak to możliwe, że z taką łatwością możesz mówić w swoim ojczystym języku? Chcesz coś powiedzieć (wyrazić, co masz na myśli), a poprawne wyrażenia i zdania same przychodzą Ci do głowy. Większość tego procesu jest nieświadoma: coś po prostu pojawia się w Twojej głowie. Możesz to powiedzieć lub nie, ale nie wiesz skąd się wzięło. Poniższy model wyjaśnia, jak to jest możliwe:

1. Pobierasz input – słuchasz i czytasz zdania w jakimś języku. Jeśli je rozumiesz, są one zapisywane w mózgu; dokładniej mówiąc, w części mózgu odpowiedzialnej za język.
2. Jeżeli chcesz coś powiedzieć lub napisać w tym języku (kiedy chcesz wytworzyć output), Twój mózg może wyszukać usłyszane lub przeczytane wcześniej zdanie, pasujące do treści, którą chcesz wyrazić. Potem wzoruje się na nim (konstruuje takie samo lub podobne zdanie) i w efekcie mówisz swoje „własne” zdanie w tym języku. Proces ten jest nieświadomy: mózg robi to automatycznie.

Uwagi do modelu

Oczywiście powyższy model jest bardzo prosty. W rzeczywistości mózg nie szuka całych zdań, a raczej ich części (wyrażeń). Z tych części może składać bardzo długie i skomplikowane zdania. A zatem w danym momencie nie wzoruje się na jednym zdaniu, lecz buduje zdanie wynikowe na bazie wielu zdań naraz.

Na przykład, mózg „wie”, że może wziąć jedno słowo ze zdania, które usłyszał, i zastąpić je innym słowem (równoważnym składniowo). Na przykład, jeśli usłyszał zdanie „The cat is under the table”, może łatwo skonstruować inne – „The dog is under the table” lub „The book is under the chair” (jeśli również usłyszał i zrozumiał rzeczowniki dog, book i chair). Może zastąpić dany wyraz więcej niż jednym słowem, tak jak w „The cat is under the big black table”.

Mózg potrafi wykonywać również bardziej zaawansowane przekształcenia. Jeśli dasz mu te trzy zdania:

I like golf.
I like fishing for salmon.
Golf is relaxing.

może zbudować zdanie następujące:

Fishing for salmon is relaxing.

Rzeczownik (golf) został zastąpiony tutaj przez wyrażenie rzeczownikowe z rzeczownikiem odczasownikowym (fishing with salmon). W wyniku otrzymaliśmy nowe zdanie, które nie przypomina zbytnio żadnego z trzech zdań inputu.

Rozważania te nie zmieniają jednak najważniejszego faktu: Mózg potrzebuje inputu. Im więcej otrzymuje poprawnych i zrozumiałych zdań, tym więcej ma wzorców do naśladowania i tym lepszy staje się w tworzeniu swoich własnych zdań.

Nawiasem mówiąc, opisany powyżej model uczenia się języka jest w zasadzie tożsamy z „hipotezą inputu” (ang. comprehension hypothesis lub input hypothesis) prof. Stephena Krashena (University of Southern California) i jest częścią jego „metody naturalnej” (ang. natural approach) uczenia się języka.

Przedstawiony model opisuje proces uczenia się pierwszego języka (ojczystego) przez dziecko. Dziecko słucha swoich rodziców i innych osób. Jego mózg gromadzi zdania i staje się coraz lepszy w konstruowaniu swoich własnych zdań. W wieku pięciu lat dziecko potrafi mówić już całkiem płynnie.

Ale ten sam model działa przy nauce języków obcych. W istocie uważamy, że jest to jedyny sposób na dobre opanowanie języka.

Co ten model oznacza dla uczących się języka

Oto, co jest w tym modelu ważne z punktu widzenia nauki języka obcego:

• Mózg tworzy zdania bazując na zdaniach, które zobaczył lub usłyszał (input). Zatem sposobem na poprawę umiejętności językowych jest dostarczenie do mózgu dużej ilości inputu – poprawnych i zrozumiałych zdań (napisanych lub wypowiedzianych). Zanim będziesz mógł zacząć pisać i mówić w obcym języku, Twój mózg musi otrzymać odpowiednią ilość poprawnych zdań w tym języku.
• Output (mówienie i pisanie) jest mniej ważny. Nie jest on sposobem na poprawienie Twoich umiejętności językowych. Co więcej, powinieneś pamiętać, że Twój angielski może ucierpieć przez zbyt wczesny i lekkomyślny output.
• Nie potrzebujesz reguł gramatycznych. Swojego pierwszego języka nauczyłeś się bez zagłębiania się w tajniki czasów czy przyimków. Języka obcego możesz nauczyć się w podobny sposób.

W jaki sposób input może odmienić Twój angielski

Jeśli przeczytasz kilka książek po angielsku, zauważysz, że Twój angielski stał się lepszy. Zaczniesz używać nowego słownictwa i struktur gramatycznych w szkolnych wypracowaniach i w e-mailach. Będziesz zaskoczony tym, że angielskie zwroty same przychodzą Ci do głowy, gdy piszesz lub mówisz! Takie rzeczy jak czas present simple czy to, jak używać słówka since, staną się częścią Ciebie. Będziesz używał ich automatycznie, bez zastanawiania się. Poprawne zwroty będą się po prostu pojawiać w Twojej głowie.

Łatwo będzie używać angielskiego, ponieważ Twój mózg będzie tylko powtarzał rzeczy, które wielokrotnie widział. Czytając książkę po angielsku, wprowadziłeś do swojej głowy tysiące angielskich zdań. Teraz są one częścią Ciebie. Jakże możesz zrobić błąd i powiedzieć „I feeled bad”, jeżeli widziałeś poprawny zwrot („I felt bad”) 50 razy w ostatnio przeczytanej książce? Po prostu nie możesz już więcej zrobić tego błędu.

Z pewnością zauważysz poprawę podczas Twojego następnego testu z angielskiego. Na przykład w pytaniach wielokrotnego wyboru będziesz po prostu „czuł”, która odpowiedź jest prawidłowa. Być może nie będzie dla Ciebie jasne, „dlaczego” jest ona poprawna (nie będziesz potrafił powołać się na żadną gramatyczną regułę), ale będziesz wiedział, że jest poprawna. Będziesz to wiedział, bo wiele razy coś takiego przeczytałeś.

Prawda ta dotyczy wszystkich słówek i struktur gramatycznych. Jeżeli czytasz po angielsku, możesz zapomnieć o regułach gramatycznych. Nie musisz znać zasad tworzenia czasu present perfect. Nie musisz nawet znać nazwy present perfect. Zamiast tego przeczytaj kilka książek po angielsku i wkrótce będziesz czuł, że „I have seen Paul yesterday” jest błędne, a „I saw Paul yesterday” jest poprawne. To pierwsze zdanie będzie to prostu źle brzmiało. Dlaczego? To proste: Zdanie podobne do drugiego zdania Twój mózg widział 192 razy, a zdanie pierwszego typu – 0 razy.

Czy wiesz, jaka jest różnica pomiędzy uczącym się a native speakerem? Native speaker czuje, co jest poprawne. Potrafi ocenić, czy dane zdanie brzmi dobrze czy źle (nienaturalnie) i nie potrzebuje do tego reguł gramatycznych. Jest w stanie to zrobić, ponieważ w swoim życiu usłyszał i przeczytał wiele angielskich zdań. To jest jedyna różnica pomiędzy uczącym się a native speakerem – ilość inputu. Jeśli pobierzesz mnóstwo inputu, możesz stać się taki jak native speaker.

Jak zorientowałem się, że jestem native speakerem

Nigdy nie zapomnę momentu, gdy po raz pierwszy otworzyłem książkę Michaela Swana Practical English Usage (bardzo dobry podręcznik poprawnej angielszczyzny). Było to na koniec szkoły średniej, kiedy byłem już bardzo dobry z angielskiego. W książce roiło się od zagadnień językowych typu: „kiedy powinniśmy używać słowa below, a kiedy under”, albo „co można wyrażać za pomocą słowa must?”. Przy każdym zagadnieniu były podane zdania przykładowe (pokazujące poprawne i niepoprawne sposoby na wypowiedzenie czegoś) oraz reguły takie jak „Używaj under, jeśli coś jest nakryte lub zakryte przez coś, co znajduje się wyżej, albo kiedy rzeczy się stykają”.

Przeglądałem książkę strona za stroną. Kiedy widziałem jakiś niepoprawny przykład, myślałem sobie „Oczywiście, że to jest źle; to brzmi paskudnie”. Kiedy widziałem jakąś regułę, myślałem sobie „O, nie wiedziałem, że jest na to reguła”. Strona za stroną odnosiłem wrażenie, że nie znam żadnych reguł z tej książki i... że ich nie potrzebuję. (Poza tym nie mógłbym się nauczyć ich wszystkich nawet, gdybym chciał.) Potrafiłem po prostu spojrzeć na zdanie i powiedzieć, czy brzmi dobrze czy nie.

Byłem jak native speaker języka angielskiego. Dzięki czytaniu książek, oglądaniu telewizji, słuchaniu nagrań itp. pobrałem dużą ilość inputu i rozwinąłem w sobie wyczucie języka angielskiego.

Jest wiele przykładów osób, które osiągnęły poziom zbliżony do native speakerów dzięki intensywnemu pobieraniu inputu – np. Michał, ja i inne osoby przedstawione w dziale Successful English learners. Możesz także przeczytać o dwóch interesujących przypadkach zaczerpniętych z artykułu naukowego autorstwa Stephena Krashena.